25 آگوست سال 1991 یک پسر جوان 21 ساله فنلاندی با نام لینوس توروالدز اعلام کرد که قرار است به عنوان سرگرمی بر روی یک پروژه کار کند که البته این پروژه او بزرگ، گسترده و حرفهای نخواهد بود. کمتر از 1 ماه بعد، توروالدز لینوکس را در دسترس معدود کاربران اینترنت قرار داد. از این تاریخ به بعد دنیای اینترنت برای همیشه متحول شد.
امروزه به هر نحوی به دنبال کشف علم و رازهای پیدایش هستی باشیم و فعالیت بهخصوصی انجام دهیم، به هر حال لینوکس نقش مهم و اساسی در آن ایفا میکند و یکی از مهمترین عوامل پیشرفت تکنولوژی در دنیای امروزی محسوب میشود. حال به پاس 30 سالگی لینوکس در این گزارش قصد داریم لیستی کوتاه از کاربرد لینوکس و تاثیرات آن بر زندگی بشریت و نقش آن در دنیای امروزی را معرفی کنیم.
1- لینوکس و اینترنت
تصور زندگی بدون اینترنت بسیار مشکل است. اینترنت امروزه یعنی ارتباط، آموزش، آگاهی و تقریبا همه چیز. مطمئنا همه میدانیم که پدیده اینترنت یکی از بزرگترین نوآوری ها و اختراعات تاریخ بشریت است که البته مدریت آن در اکثر موارد بر عهده لینوکس است.
سیستم عاملهای بر پایه لینوکس امروزه انتخاب اول تمامی سرورهای سراسر دنیا هستند. سرورها همان کامپیوترهایی هستند که وظیفه نگهداری اطلاعات، محصولات و وبسایت های افراد و شرکتها در سراسر دنیا بر عهده دارند. حال این سرورها چه به گوگل متعلق باشند چه به آمازون و فیسبوک، به هر حال همه ترجیح میدهند از لینوکس برای مدیریت و محافظت از سرورهایشان استفاده کنند.
اعلام دقیق تعداد سرورهایی که در سراسر دنیا از لینوکس استفاده میکنند کار آسانی نیست. اما در سال 2015 گزارشات و آمارهای به دست آمده از اینترنت نشان میداد که به طور تقریبی چیزی حدود 96.4 درصد از سرورهای سراسر دنیا از لینوکس استفاده میکنند. حال این رقم حتی اگر خیلی هم دقیق نباشد باز هم نشان دهنده فرمانروایی بی رقیب لینوکس در دنیای اینترنت است.
2- گوشیها، گجتهای پوشیدنی و حتی تلویزیونها
لینوکس نه تنها در ارائه اینترنت نقش بزرگی دارد، بلکه نحوه دسترسی ما به اینترنت را نیز متحول کرده است. بزرگترین مثال این تغییر نیز اسمارت فونهای اندرویدی هستند. سال 2003 یک تیم متشکل از برنامه نویسان حرفه ای موفق شدند سیستم عامل اندروید را از لینوکس استخراج کنند و آن را روی دوربین های دیجیتال اجرا کنند. حال پس از 16 سال حاصل این استخراج یعنی همان اندروید، بر روی بیش از 2 میلیارد دیوایس در سراسر دنیا اجرا میشود که نشان دهنده کاربرد لینوکس در سراسر نقاط دنیا است.
حتی سیستم عامل کروم اواس، اندروید تیوی و Wear OS همگی به نحوی از لینوکس استخراج شدهاند. البته گوگل تنها شرکتی نیست که از لینوکس برای ساخت سیستم عامل خود استفاده کرده. سیستم عامل تایزن سامسونگ نیز کاملا برگرفته شده از لینوکس بوده و حتی توسط سازمان لینوکس (Linux Foundation) نیز پشتیبانی میشود.
بنابراین احتمال اینکه حداقل یکی از دیوایس هایی که در طول روز با آن سر و کار دارید به نحوی به لینوکس متصل باشد بسیار زیاد است. دفعه بعدی که خواستید از اسمارت فون جدیدتان تعریف و تمجید کنید، تشکر از لینوکس را فراموش نکنید.
3- خودروهای الکتریکی و هوشمند
اسمارت فون ها و دیوایس هایی که در بالا به آنها اشاره کردیم از نمونه های قدیمی کاربرد لینوکس به حساب میآیند اما جالب است بدانید طی چند سال اخیر خودروهای الکتریکی و هوشمند نیز به این لیست اضافه شده اند. اکثر این خودروها از لینوکس بهره میبرند و جالب است بدانید منظورمان از بهره بردن از لینوکس تنها سیستم Android Auto نیست.
تسلا از لینوکس در نرمافزار تمامی محصولات خود بهره میبرد. سال 2018 وبسایت ZDNet در گزارش خود اعلام کرد که تسلا کدهای لینوکسی را که در خودروهای خود استفاده کرده در دسترس عموم قرار داده است.
البته تسلا تنها مشتری لینوکس در این بخش نیست. بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا مانند هوندا، مزدا، فولکس و مرسدس بنز از سسیتم عاملی با نام Automotive Grade Linux برای ارائه قابلیت های خودروهایشان به مشتریان استفاده میکنند.
4- ابرکامپیوترها و ابزارهای تحقیقاتی
تاریخچه ابر کامپیوترها به سال 1960 برمیگردد. پس از گذشت 60 سال ابر کامپیوترها به قدرت خارق العادهای دست پیدا کرده اند و جالب اینکه تقریبا همه این ابر کامپیوترها از لینوکس استفاده میکنند.
ابر کامپیوترها قدرتمندترین دیوایس های تکنولوژیکی موجود در دنیا محسوب میشوند. محققین از آنها به منظور مطالعه فیزیک کوانتوم، پیش بینی آب و هوا و تحقیقات مولکولی استفاده میکنند. طبق تحقیق به عمل آمده در سال 2017، تمامی 500 ابر کامپیوتر برتر دنیا از لینوکس بهره میبرند. علاوه بر ابر کامپیوترها، موسساتی همچون سازمان تحقیقات هستهای اروپا (CERN) نیز به لینوکس وابسته است.
5- ناسا و اسپیسایکس
کاربرد لینوکس حتی مطالعه انسان بر روی هستی در مقایس بزرگ را نیز متحول کرده است. به همان دلایلی که ابر کامپیوترها و خودروهای هوشمند از لینوکس استفاده میکنند، ناسا نیز از لینوکس در کامپیوترهایی که در ایستگاه های فضایی قرار دارند استفاده میکند. فضانوردان ناسا نیز از این کامپیوترها برای انجام تحقیقات و وظایف محول شده استفاده میکنند.
اما ناسا تنها سازمان هوا و فضایی نیست که از مزیت های لینوکس برای انجام کارهایش بهره میبرد. شرکت خصوصی اسپیس ایکس (SpaceX) نیز از لینوکس در بسیاری از پروژههایش استفاده میکند. سال 2017 اسپیسایکس یک ابرکامپیوتر بر پایه لینوکس را به فضا فرستاد. طبق ادعای برخی منابع حتی موشکهای دراگون (Dragon) و فالکون 9 (Falcon 9) نیز پایه لینوکس هستند.
در پایان مطمئنا شما نیز از شنیدن این حقایق و تاثیر خارق العاده لینوکس در زندگی روزمره انسان ها و دنیای تکنولوژی تا حدودی شگفت زده اید. وجود لینوکس برای ارتباطات انسان ها، تحقیقات علمی و پیشرفت های تکنولوژیکی مانند نیاز انسان به اکسیژن حیاتی شده است. میتوان گفت پیشرفت امروزی بشریت در زمینه علم و تکنولوژی بیش از هر چیزی به لینوکس مدیون است.
مجله روز پی سی ران